HISTORIA PARAFII
Zabytki


1. Romańska antaba, XIII w.
2. Kamienne portale, XV w.
3. Kamienne sakramentarium, XV w.
4. Gotycki krucyfiks, XV w.
5. Krucyfiks, niezn.
6. Kamienne ujście lavabo, XV w.
7. Kamienne epitafium, XVI w.
8. Polichromia prezbiterium, XVII w.
9. Obraz MB Śnieżnej, XVII w.
10. Obraz „Wszyscy Święci”, XVII w.
11. Późnobarokowy ołtarz główny, XVIII w.
12. Rokokowy chór, XVIII w.
13. Rokokowa ambona, XVIII w.
14. Ołtarz boczny MB Różańcowej, XIX w.
15. Ołtarz boczny św. Józefa, XIX w.
16. Figuratywne witraże, XX w.
17. Ołtarz Serca Jezusowego, XX w.

Antaba – XIII w.
Odlana z brązu i cyzelowana średniowieczna antaba (kołatka na drzwi) jest uważana za najstarszy zabytek luborzyckiego kościoła. Spośród wielu hipotez dotyczących jej powstania, dominuje ta o romańskim pochodzeniu, z około 1200 roku, co sytuuję ją wśród czołowych artefaktów sztuki romańskiej (obok drzwi gnieźnieńskich). Pierwotnie przez paszczę lwa przesunięty był pierścień z brązu, który skradziono. Obecnie w miejscu swojego przeznaczenia zastąpiona jest kopią.
Więcej: „Skarby luborzyckiej świątyni. Sakralna sztuka użytkowa”

Kociołek z brązu – XIII w.
Niewielki baniasty kociołek na wodę odlany ze stopu miedzi z innymi metalami. Ma zwężającą się ku górze formę, z obrzeżoną półkolistym wałkiem szyjką. W miejscu zaczepienia żelaznego obłąka znajduje się lane, krągłe popiersie męskie. Obiekt prawdopodobnie od początku był wykonany jako element wiszący, podczepiony do zbiornika z wodą; być może służył za lavabo w tutejszej zakrystii. Jego czas powstania jest bliski czasowi wykonania antaby.
Więcej: „Skarby luborzyckiej świątyni. Sakralna sztuka użytkowa”

Krucyfiks w łuku tęczowym - XV w.
Rzeźba Chrystusa datowana na czas po 1433 roku, łączona z krakowskimi rzeźbami w stylu Pięknych Madonn (styl „miękki”). Jeden z niewielu oryginalnych eksponatów należących do pierwotnego wyposażenia kościoła. Początkowo mogła znajdować się w ołtarzu głównym, a po zmianach wyposażenia trafić na łuk tęczowy. W 1890 r. rzeźba została odrestaurowana, a kompozycja uzupełniona o neogotyckie elementy, o czym świadczy napis wygrawerowany w belce.

Gotycka monstrancja - XV w.
Monstrancja jest wspaniałym dziełem krakowskiego złotnictwa, wykonanym z użyciem motywów architektury i zdobionym grawerunkami. Na obiekcie znajduje się napis z 1593 roku informujący, że ofiarował ją profesor Akademii Krakowskiej Mikołaj Dobrocieski, doktor praw, piastujący godność luborzyckiego proboszcza. Sama monstrancja jest o około 130 lat starsza i pierwotnie mogła należeć do jednego z krakowskich kościołów.
Więcej: „Skarby luborzyckiej świątyni. Sakralna sztuka użytkowa”

Renesansowe epitafium - XVI w.
Renesansowe epitafium – XVI w.
Epitafium Zygmunta Linczewskiego zostało wystawione przez jego żonę Reginę około 1583 roku. Płyta marmurowa w formie leżącego prostokąta została ujęta stiukową profilowaną ramą: (na dole) fragmentem gzymsu, (po bokach) uszakami w formie dwóch par spiętych esownic, (o góry) kartuszem z herbem Gozdawa flankowanym dwiema esownicami.

Obraz Matki Bożej Śnieżnej - XVII w.
Zdaniem prof. Ryszarda Mączyńskiego jest to jeden z najstarszych zachowanych do dziś w Polsce wizerunków MB Śnieżnej (pierwowzór tego typu przedstawienia znajduje się w bazylice Santa Maria Maggiore w Rzymie). Malowany na desce obraz należy do bizantyjskiego typu Panagia Hodegetria. Znaczną część płótna przesłania szata, której wykonanie zlecono w 1682 roku krakowskiemu złotnikowi Janowi Młodzianowskiemu. W odpisie dokumentu potwierdzającego zlecenie pojawia się określenie „sukienka […] floryzowana”.

Obraz „Wszyscy Święci” - XVII w.
Obraz Wszystkich Świętych został wykonany w latach ok.1628-1650. Ma wymiary 316 x 210cm. Prawdopodobnie pierwotnie znajdował się w dawnym, siedemnastowiecznym ołtarzu głównym w kościele Wszystkich Świętych w Krakowie, który przez wzgląd na zły stan zachowania został zamknięty dla kultu w 1820 roku i rozebrany w latach 1835-1838. Obraz do kościoła sprowadził ks. Jan Szumerski – ostatni uniwersytecki proboszcz w Luborzycy. Poddany renowacji w 1910 i 1995 roku.

Chór muzyczny - XVIII w.
Chór muzyczny został wykonany przed 1728 roku, bowiem z tego roku pochodzą akta wizytacji wymieniające go w inwentarzu kościoła. W dokumentach powizytacyjnych z 1783 roku chór opisany był jako „drewniany, cały malowany”. Być może w płycinach pierwotnie znajdowały się malowane przedstawienia. Najpewniej na przełomie XVIII i XIX wieku wykonano rzeźbiarską i ornamentalną dekorację balustrady. Muzyka organowa w Luborzycy wzmiankowana jest już w 1620 roku, jednak oryginalne organy nie zachowały się do dzisiejszego dnia (obecne pochodzą z XX wieku).

Ołtarz główny - XVIII w.
Ołtarz główny wraz z dekoracją rzeźbiarską został ufundowany przez Andrzeja Dominika Lipiewicza (rektor Luborzycy w latach 1762-1773). Nastawa ma późnobarokowy charakter (roccalie, promienista gloria) z neoklasycznymi tendencjami. Projekt nastawy mógł być dziełem Sebastiana Sierakowskiego. Został wykonany przez warsztat Mateusza Szepsa, który jest autorem dekoracji rzeźbiarskiej. Ołtarz był konsekrowany w 1792 roku przez plebana Sebastiana Czochrona. Pierwotnie w ołtarzu znajdowały się cztery figury – św. Jana, Marii, św. Weroniki oraz Longina. Od II poł. XX w. dwie ostatnie są zaginione.
Źródła
- Badania historyczne przeprowadzone na potrzeby dokumentacji projektowej przez m.in. prof. Pawła Pencakowskiego (Akademia Sztuk Pięknych) i mgr Joannę Płuskę,
- Badania w zakresie historii sztuki prowadzone przez prof. Pawła Pencakowskiego,
- Badania w zakresie historii sztuki prowadzone przez Jerzego Żmudzińskiego,
- Architektura gotycka w Polsce, red. T. Mroczko, M. Arszyński, Warszawa 1995,
- Bochnak A., Pagaczewski J., Zabytki przemysłu artystycznego w kościele parafialnym w Luborzycy, Kraków 1925,
- Długosz J., Liber Beneficiorum, ed. A. Przeździecki, II, Cracoviae 1864,
- Domański R., Krótki zarys dziejów kościoła i parafii luborzyckiej, Kraków 1994,
- Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. I: województwo krakowskie, red. J. Szablowski, z. 8: powiat miechowski, opr. Z. Boczkowska, Warszawa 1953,
- Krzyż Luborzycki, Skarby luborzyckiej świątyni. Krucyfiks, Luborzyca 2022 [film],
- Krzyż Luborzycki, Skarby luborzyckiej świątyni. Sakralna sztuka użytkowa, Luborzyca 2022 [film],
- Mączyński R., Szaty luborzyckiej Madonny – dzieło złotnika krakowskiego Jana Młodzianowskiego, w: Blaski złotniczego kunsztu. Studia z dziejów rzemiosła artystycznego XVII i XVIII w. , Wydawnictwo Naukowe UMK: Toruń 2010,
- Sakralne Dziedzictwo Małopolski, PIDZ UPJPII, projekt SDM, https://sdm.upjp2.edu.pl, dostęp: 2023,
ks. Wiśniewski J., Dekanat miechowski, Kielce 2000 [reprint z 1917 r.].
